1- دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
2- کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران. ، abbasnajafipoor@gmail.com
چکیده: (1948 مشاهده)
عوامل شناختی نقش تعیین کنندهای در زندگی زناشویی زوجین به ویژه شناخت آنها از یکدیگر، توانایی کنار آمدن با شباهتها و تفاوتهای یکدیگر و ادراک زوجین از تعارضات زناشویی دارد. مطالعات متعددی بر اهمیت عوامل شناختی صحه گذاشتهاند. نظریهپردازان شناختی و رفتاری مشکلات زناشویی را نتیجه مهارتهای ناکارآمد همسران در برقراری ارتباط، ناتوانی در حل موثر مشکلات و تعارضها، انتظارات و باورهای غیرمنطقی و تبادلات رفتارهای منفی میدانند. با وجود اینکه بسیاری از مشکلات زوجین که به طلاق میانجامد به عوامل شناختی مربوط است، کمتر به بررسی این عامل در زندگی زناشویی پرداخته شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی مروری شیوع پدیده طلاق شناختی در بین زوجین متقاضی طلاق صورت گرفت. کلیدواژههای طلاق، عوامل شناختی طلاق، عوامل شناختی موثر در طلاق عاطفی، باورهای زوجین در پایگاههای معتبری مانند اسآیدی، مگیران، ایرانداک، ساینس دایرکت، گوگل اسکالر، اسکوپوس جستجو گردید. مقاله حاضر با بررسی مطالعات انجام گرفته تاکنون، علاوه بر تبیین پدیده طلاق شناختی و مولفههای آن، به نقش این پدیده در پیدایش طلاق عاطفی میپردازد. فرآیندهای شناختی اعم از نگرشها، باورها، اندیشهها، نقشههای ذهنی، طرحوارههای ذهنی و مواردی از این قبیل که در نوع عملکرد، رفتار و روابط زوجین با یکدیگر تاثیر میگذارد و زوجین را در تعبیر و تفسیر کردن موقعیتها هدایت میکند به گونهای که اگر تعبیر و تفسیر در زوجین با خطای شناختی، افکار منفیگرایانه و تحریف همراه باشد، پدیدهای بنام طلاق شناختی تجلی پیدا میکند. مولفههای طلاق شناختی براساس مطالعه انجام گرفته شده عبارت بودند از: تفکر آرمانگرایانه، نگرش تخریبکنندگی، ذهن خوانی، ادراک وابسته، عدم بلوغ شناختی و آسیبشناسی همبافته. طبق مقالات بررسی شده و مستندات، اختلال در زمینههای هیجانی و شناختی زوجین میتواند طلاق عاطفی را به همراه داشته باشد. به عبارتی بین شناخت، افکار و هیجان زوجین با طلاق عاطفی رابطه وجود دارد و قبل از طلاق عاطفی زوجین دچار طلاق شناختی میشوند. شناسایی ماهیت طلاق به عنوان آسیبزا ترین نحوه بروز تعارض زوجین میتواند در جهت برنامهریزی مناسب به منظور جلوگیری و کاهش طلاق در سالهای آینده مؤثر واقع شود.
نوع مقاله:
مروری سیستماتیک |
موضوع مقاله:
روانشناسی خانواده دریافت: 1399/12/29 | ویرایش نهایی: 1400/7/5 | پذیرش: 1400/1/26 | انتشار الکترونیک: 1400/6/10