1- دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. ، ensiyemostafavi@gmail.com
2- استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
چکیده: (686 مشاهده)
تفکر انتقادی، فعالیتی شناختی جهت درک و ارزیابی یافتهها و پدیدهها بر پایهی مهارتهایی از قبیل استدلال و تحلیل است و در سالهای اخیر این صلاحیت به عنوان یک هدف آموزشی در نظام آموزشی بسیاری از کشورها در آموزش عمومی جایگاه ویژهای یافته است. بنابراین شناخت شیوههای اندازهگیری و سنجش این صلاحیت و بررسی ابزارهای موجود حائز اهمیت ویژهای است. پژوهش حاضر با هدف معرفی آزمونهای تفکر انتقادی برای دانشآموزان و شناسایی نقاط قوت و ضعف این آزمونها با روش مرور نقادانه و با استفاده از الگوی پریزما نگاشته شده است. پس از جستوجو در پایگاههای وبآوساینس، اسکوپوس و گوگلاسکالر و پایگاههای علمی داخلی شامل سید و نورمگز در بازهی زمانی2010 تا 2022، 65 مقاله با کلیدواژههای "آزمون مهارتهای تفکر انتقادی"، "سنجش تفکر انتقادی دانشآموزان"، "اندازهگیری تفکر انتقادی دانشآموزان" بازیابی شد. از میان مقالات بازیابی شده، تعداد پنج مقاله که متناسب با معیارهای ورود از جمله بهروز بودن اسناد، مرتبط بودن با هدف پژوهش، بررسی ویژگیهای روانسنجی ابزار برای گروه سنی 7 تا 18 سال انتخاب و بررسی شدند و سایر مقالات براساس معیارهای خروج مطالعه حذف شدند. تحلیل با رویکرد تحلیل محتوای کیفی صورت گرفت و یافتهها منجر به شناسایی سه نوع آزمون بستهپاسخ، باز پاسخ و ترکیبی جهت سنجش صلاحیت تفکر انتقادی شد که دارای شباهتها و تفاوتهایی با یکدیگر هستند. انتظار میرود جهت ایجاد وضعیت مطلوب برای سنجش این صلاحیت ابزارهای جدید و متناسب با هدف پژوهشگر انتخاب و طراحی و بررسی ویژگیهای روانسنجی ابزارهای بازپاسخ و ترکیبی با توجه به دقت آنها در اندازهگیری مهارت تفکر انتقادی مورد توجه قرار گیرد.
نوع مقاله:
مروری سیستماتیک |
موضوع مقاله:
روانسنجی دریافت: 1402/3/15 | پذیرش: 1402/5/9 | انتشار الکترونیک: 1402/10/10