رویش روان شناسی (نشریه علمی تخصصی )

پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو رویکرد طرحواره درمانی و روان­درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر طرحواره­های ناسازگار اولیه در بیماران وابسته به مت­آمفتامین انجام شد. این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی با پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری (سه ماهه) با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل تمامی بیماران وابسته به مت­آمفتامین شهرستان­های تکاب و شاهین­دژ در سال 1393 بود که از بین آنها تعداد 60 نفر به روش نمونه­گیری گلوله برفی انتخاب و به­صورت نمونه­گیری تصادفی در  دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. گروه اول آموزش طرحواره­درمانی و گروه دوم روان­درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد دریافت کرده و گروه کنترل هیچ نوع آموزشی دریافت نکردند. افراد هردو گروه آزمایش تحت 12 جلسه مداخلات درمانی به­صورت جداگانه و هرهفته دوجلسه به مدت یک و نیم ساعت قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه اطلاعات جمعیت­شناختی و فرم کوتاه پرسشنامه طرحواره­های ناسازگار اولیه یانگ (YSQ- SF) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها علاوه بر آماره­های توصیفی از تحلیل واریانس با اندازه­گیری­های مکرر استفاده شد. نتایج به­دست آمده نشان داد که طرحواره­درمانی و روان­درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری در تعدیل طرحواره­های ناسازگار اولیه در بیماران وابسته به مت­آمفتامین مؤثر است (P<0/001). با توجه به­ این که طرحواره­های ناسازگار اولیه در سبب­شناسی سوء­مصرف مواد در بیماران وابسته به مت­آمفتامین نقش عمده­ای دارد، پیشنهاد می­شود در مراکز پیشگیری و درمان وابستگی به مواد، طرحواره­های ناسازگار اولیه مورد توجه قرار گرفته و مداخلاتی بر اساس آن انجام گیرد.