رویش روان شناسی (نشریه علمی تخصصی )

این مقاله با نگاهی گذرا به بررسی سه دوره نقد روان‏تحلیلی قبل از ژاک لاکان می پردازد. دوره اول با پرچم‏داری زیگموند فروید، بنیانگذار روان‏کاوی، آغاز می‏شود و اثر هنری را نوعی مکانیسم والایش در نظر می‏گیرد که در آن تکانه‏ها و آرزوهای ممنوع و سرکوب شده ضمیر ناخودآگاه به گونه‏ای مبدل و بدیع در اثر ادبی نمایان می‏شود و اثر هنری هنرمند راهی است که هم او را از قطع ارتباط با واقعیت نجات می‏دهد و در همان حال، از دریافت درمان واقعی باز می‏دارد. دوره دوم یا نقد متن محورکه بین سال های 1940 تا 1950 تحت تاثیر نقد نو  شکل گرفت معنا را نه در ذهن مولف بلکه در خود متن جست و جو می‏کند و وجود یک معنای معین را در متن رد می‏نماید. دوره سوم یا نقد مخاطب محور از دهه 1970 به بعد مطرح گردید. این رویکرد در محور نویسنده- متن – خواننده تاکید ویژه ای بر جایگاه خواننده دارد و معنا را در ارتباط دوجانبه مخاطب و متن جست و جو می‏کند و معانی متعدد را نتیجه گوناگونی نحوه تعامل خوانندگان با متنی یکسان در نظر می‏گیرد.