رویش روان شناسی (نشریه علمی تخصصی )

قلدری و قربانی شدن از جمله آسیب‌های اجتماعی هستند که مدارس امروزی با آن‌ها مواجه هستند و پژوهش در این حیطه حائز اهمیت است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر نقش سبک‌های دلبستگی و خودکارآمدی در پیش‌بینی قلدری و قربانی شدن دانش‌آموزان مدارس متوسطه بود. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی می‌باشد. به این منظور تعداد 330 دانش‌آموز (134 پسر و 196 دختر) از مدارس متوسطه شهر دهدشت به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه‌های قلدری ایلی‌نویز، خودکارآمدی عمومی شوارزر و جروسالم و سبک‌های دلبستگی هازن و شاور را تکمیل کردند. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری به کمک نرم‌افزار SPSS_V19 استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین خودکارآمدی و دلبستگی ایمن با قلدری و قربانی شدن رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد. اما دلبستگی ناایمن اجتنابی و ناایمن دوسوگرا با قلدری و قربانی شدن رابطه مثبت و معنی‌داری داشتند. همچنین 19 درصد از واریانس قلدری توسط متغیرهای خودکارآمدی، دلبستگی ایمن و دلبستگی ناایمن دوسوگرا تببین شد و 16 درصد از واریانس قربانی شدن به وسیله خودکارآمدی و دلبستگی ایمن تبیین شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که متغیرهای خودکارآمدی، دلبستگی ایمن و ناایمن دوسوگرا نقش معنی‌داری در پیش‌بینی قلدری و قربانی شدن دانش‌آموزان دارند و برنامه‌ریزی جهت آگاهی معلمان، مدیران و والدین از این متغیرها برای پیشگیری و کاهش قلدری و قربانی شدن در مدارس ضروری می‌باشد.